Najpopularniejszym rodzajem instalacji fotowoltaicznych w Polsce jest system on-grid. Mimo że takie rozwiązanie znacznie zwiększa produkcję energii elektrycznej z odnawialnych źródeł, to nie rozwiązuje problemu niskiej autokonsumpcji prądu. Remedium na taką sytuację są instalacje hybrydowe, które łączą zalety fotowoltaiki on-grid i off-grid. Czym dokładnie są instalacje hybrydowe? I dlaczego warto w nie inwestować?
Czym jest hybrydowa instalacja fotowoltaiczna?
Instalacja hybrydowa PV to połączenie systemu fotowoltaicznego z magazynem energii. Wytwarzanie energii elektrycznej z promieni słonecznych odbywa się w ten sam sposób jak w klasycznej instalacji PV. Kluczową różnicą jest jednak wykorzystanie banku do przechowywania nadwyżek prądu.
Tradycyjnie, w instalacji on-grid, nadmiar energii jest przekazywany do sieci energetycznej. W momencie zwiększonego zapotrzebowania, prosument może odebrać energię z sieci. Tymczasem, w systemie hybrydowym, nadwyżka energii jest magazynowana na późniejsze użycie.
Należy jednak zaznaczyć, że choć termin "system wyspowy" sugeruje zdolność do niezależnego funkcjonowania od sieci (off-grid), nie wszystkie instalacje hybrydowe są do tego przystosowane. W praktyce, istotne jest obecność banku energii, który umożliwia przechowywanie nadmiaru energii i korzystanie z niej, kiedy jest to potrzebne, co jest kluczową cechą systemów hybrydowych.
Wybór instalacji hybrydowej nie oznacza jednak całkowitego odcięcia od sieci, jak w przypadku systemu off-grid. Kiedy bank jest przepełniony, nadwyżki energii kierowane są do sieci . Po wyczerpaniu całego zgromadzonego w banku prądu prosument może pobrać energię elektryczną od dystrybutora energii .
Zwiększenie autokonsumpcji energii elektrycznej – ważny aspekt w dobie kryzysu
Polska polityka energetyczna zakłada zmniejszenie wykorzystania konwencjonalnych źródeł energii na rzecz odnawialnych źródeł. Według planu poziom OZE w całym sektorze energetycznym ma osiągnąć 23% do 2030 roku. Najpopularniejsza w Polsce jest fotowoltaika, która w 2022 roku stanowiła aż 53,8% całkowitej zainstalowanej mocy OZE. Dziś, w dobie pogłębiającego się kryzysu energetycznego, rosnących cen prądu i niestabilnej sytuacji sieci energetycznych, kluczowe znaczenie ma zwiększenie autokonsumpcji energii.
Autokonsumpcja, czyli wykorzystanie wyprodukowanej energii na własne potrzeby przez domową instalację fotowoltaiczną, zależy od wielu czynników. Przykładowo, dla gospodarstwa domowego z rocznym zapotrzebowaniem na energię na poziomie 4000kWh, typowa instalacja PV o mocy 5 kW pozwala na autokonsumpcję na poziomie około 20%. To oznacza, że tylko 20% wyprodukowanej energii jest bezpośrednio wykorzystywane, a reszta trafia do sieci energetycznej.
Zastosowanie instalacji hybrydowej, czyli takiej, która łączy panele PV z magazynem energii, pozwala znacznie zwiększyć wskaźnik autokonsumpcji. Dla gospodarstwa zużywającego 4000kWh energii rocznie, dodanie banku energii o pojemności 5 kWh pozwala zwiększyć autokonsumpcję do około 55%. Przy magazynie o pojemności 7,5 kWh, wskaźnik ten wzrasta do ok. 61%, a w przypadku banku o pojemności 10 kWh autokonsumpcja osiąga poziom ok. 65-66%.
Zatem, odpowiednie dobranie pojemności magazynu energii pozwala na optymalizację zużycia wyprodukowanej energii, co przekłada się na większe oszczędności i efektywność energetyczną.
Instalacja hybrydowa gwarantuje ciągłość w dostawach prądu
W ostatnich latach mogliśmy przekonać się, że pogoda lubi zaskakiwać. Gwałtowne burze, silne wiatry i inne ciężkie warunki atmosferyczne regularnie doprowadzają do długich awarii prądu, które znacznie utrudniają normalne funkcjonowanie. Przyczyn awarii sieci energetycznej, które skutkują przerwami w dostawach prądu, jest znacznie więcej.
W przypadku tradycyjnej instalacji fotowoltaicznej z inwerterem on-grid, awaria sieci zazwyczaj skutkuje wyłączeniem inwertera. Jest to wynikiem specyfiki działania takiego inwertera, który synchronizuje prąd produkowany przez panele fotowoltaiczne z prądem sieciowym. Kiedy nie ma prądu w sieci, inwerter nie jest w stanie przeprowadzić tej synchronizacji, co prowadzi do jego wyłączenia. Odcina to dostarczanie prądu do gospodarstwa domowego. Choć jedną z konsekwencji tego jest ochrona pracowników sieci energetycznej przed potencjalnym porażeniem prądem z instalacji prosumenckich, kluczowym powodem jest zasada działania inwertera on-grid.
Choć niektóre instalacje fotowoltaiczne hybrydowe mogą w razie awarii sieci bezpiecznie odłączyć wewnętrzną instalację PV, zamieniając ją w przydomową, samowystarczalną elektrownię, nie jest to cecha charakterystyczna dla wszystkich systemów hybrydowych. W rzeczywistości, około 70% hybryd dostępnych na rynku nie działa w ten sposób i podobnie jak instalacje on-grid, wyłącza się, kiedy nie ma prądu w sieci. W przypadku tych systemów, główną rolą instalacji hybrydowej jest zwiększenie autokonsumpcji energii, a nie zapewnienie nieprzerwanego dostępu do prądu podczas awarii sieci.
Hybrydowa instalacja fotowoltaiczna zapewnia bezpieczeństwo energetyczne w momencie awarii sieci. Zmagazynowana energia może zasilać podstawowe urządzenia gospodarstwa domowego w momencie awarii. Wystarczy nawet niewielki magazyn, żeby zachować ciągłość pracy lodówki, ogrzewania czy routera, a tym samym zapewnić domownikom komfort energetyczny.
Przeczytaj także: Mój Prąd 5.0 cieszy się niemałym zainteresowaniem! Co warto wiedzieć o nowej edycji programu?
Instalacja hybrydowa się opłaca – przykłady
Rząd od lat wspiera rozwój energetyki prosumenckiej. Efektem są liczne programy dofinansowań, które mają ułatwić Polakom realizację różnych celów związanych z poprawą efektywności energetycznej. Wśród nich są takie programy jak "Czyste Powietrze", które skupiają się na termomodernizacji budynków mieszkalnych, czy „Mój Prąd’, który jest skierowany na promowanie i finansowanie instalacji fotowoltaicznych i magazynów energii.
Dofinansowania - ile można zyskać?
Najpopularniejszym bez wątpienia jest projekt „Mój Prąd”. Niedawno zakończyła się czwarta edycja programu, jednak od razu zapowiedziano kolejną. Mój Prąd 5.0 ruszył w drugiej połowie kwietnia. Dopłaty do zakupu fotowoltaiki i elementów dodatkowych utrzymują się na takim samym poziomie. Na największe korzyści mogą liczyć ci, którzy zdecydują się na system hybrydowy. Dotacja dla banku energii może wynieść aż do 16 tys. zł.
Koszt klasycznej instalacji fotowoltaicznej o mocy 5 kW to ok. 30 tys. zł brutto. Klient może liczyć na 6 tys. zł dotacji w ramach programu Mój Prąd (dane z 4 edycji) oraz od 2,9 do 8,6 tys. zł ulgi termomodernizacyjnej. Ostatecznie zapłaci 15,4-21,1 tys. zł.
Za instalację hybrydową o mocy 5 kWh wyposażoną w bank energii Miellec LV-5 i inwerter Deye zapłaci ok. 49 tys. zł brutto. W ramach Mój Prąd otrzyma nawet 24,4 tys. zł dotacji, z czego:
- 14,4 tys. zł dopłaty do banku energii,
- 3 tys. zł dopłaty do inwertera,
- 7 tys. zł dopłaty do instalacji PV.
Ulga termomodernizacyjna wyniesie 2,9-8,8 tys. zł. Ostateczny koszt dla klienta to 15,6-21,5 tys. zł, czyli niemal tyle samo, co w przypadku klasycznej fotowoltaiki bez banku energii i inwertera hybrydowego. Autokonsumpcja energii wzrośnie do ok. 55%. Wśród dodatkowych korzyści wymienimy stabilność sieci oraz bezpieczeństwo energetyczne. Nie ulega żadnej wątpliwości, że wybór hybrydowej instalacji opłaca się zdecydowanie bardziej.
Dodatnie zestawu hybrydowego do instalacji to także korzyści dla instalatorów. Cena detaliczna klasycznej instalacji o mocy 5 kW to ok. 28 tys. zł netto. Wykonanie takiej instalacji kosztuje ok. 22 tys. zł. Instalator zarabia na tym ok. 6 tys. zł.
Dołączenie banku energii i inwertera hybrydowego do instalacji podnosi koszty całego zestawu do ok. 45 tys. zł oraz koszty wykonania do 37 tys. zł. Jednocześnie wiąże się z zyskiem dla instalatora wynoszącym 8 tys. zł. Jeśli instalator zdecyduje się podnieść cenę zestawu do 49 tys. zł netto, zarobi ok. 12 tys. zł, czyli dwa razy więcej niż w przypadku klasycznej instalacji PV. Wniosek nasuwa się sam.
Czy warto inwestować w hybrydowe magazyny energii?
Naszym zdaniem jak najbardziej! Tego typu instalacje zapewniają szereg korzyści, które sprawiają, że są one atrakcyjnym rozwiązaniem zarówno dla gospodarstw domowych, jak i biznesów. Przede wszystkim, hybrydowe magazyny energii umożliwiają zwiększenie autokonsumpcji energii, co przekłada się na większe oszczędności na rachunkach za prąd. Zapewniają też bezpieczeństwo energetyczne, gwarantując dostęp do prądu nawet podczas awarii sieci.
Co więcej, korzystanie z takiego systemu jest wspierane przez liczne programy dofinansowań, co obniża koszt inwestycji. Dodatkowo, instalacje hybrydowe są korzystne dla środowiska, a ma to duże znaczenie w dobie rosnącej świadomości ekologicznej. W związku z tym, inwestycja w hybrydowe magazyny energii stanowi opłacalne i zrównoważone rozwiązanie, które pozwala w pełni wykorzystać potencjał energii słonecznej.