Jeśli interesujesz się fotowoltaiką, prędzej czy później trafisz na pojęcie inwertera – często nazywanego też falownikiem fotowoltaicznym. Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się, że to tylko „pudełko z elektroniką”, w rzeczywistości inwerter to serce instalacji fotowoltaicznej, bez którego nie byłaby możliwa efektywna produkcja energii.
W tym wpisie w prosty sposób wyjaśniamy czym jest inwerter, jak działa, jakie są jego rodzaje i na co zwrócić uwagę przy jego wyborze.
Czym jest inwerter?
Inwerter, znany też jako inwerter fotowoltaiczny lub inwerter solarny, to specjalistyczne urządzenie, którego głównym zadaniem jest zamiana prądu stałego (DC) na prąd zmienny (AC). Innymi słowy, przekształca energię wytwarzaną przez panele fotowoltaiczne (czyli moduły fotowoltaiczne) na prąd, który możemy wykorzystać w gospodarstwie domowym lub oddać do sieci energetycznej.
Pamiętaj: panele produkują prąd stały, ale wszystkie nasze urządzenia – od lodówki po telewizor – działają na prąd zmienny. Dlatego bez inwertera nie byłoby możliwe korzystanie z energii z własnych paneli słonecznych.
Jak działa inwerter?
Zasada działania falownika (bo to inna nazwa inwertera) polega na ciągłym śledzeniu napięcia i natężenia prądu generowanego przez panele. Urządzenie przelicza te dane w czasie rzeczywistym, aby dopasować charakterystykę pracy do zapotrzebowania i warunków pogodowych.
Wszystko opiera się o zaawansowany układ sterowania, który automatycznie przełącza tryby działania, kontroluje kierunek przepływu prądu (czy idzie do domowych odbiorników, czy do sieci elektroenergetycznej) i optymalizuje uzysk z instalacji, korzystając z technologii maximum power point tracking (MPPT).
To właśnie dzięki MPPT inwerter dopasowuje się do zmiennych warunków nasłonecznienia i temperatury, by uzyskać z każdego modułu fotowoltaicznego maksymalną możliwą moc.
Rodzaje inwerterów – jaki inwerter wybrać?
Na rynku znajdziemy kilka typów inwerterów, dopasowanych do różnych potrzeb i skali działania:
Inwertery jednofazowe
Stosowane w małych instalacjach fotowoltaicznych, zwykle do 3,6–5 kW mocy. Idealne dla domów jednorodzinnych z jednofazowym przyłączem.
Inwertery trójfazowe
Mają zastosowanie przy większych instalacjach lub w budynkach z trójfazową instalacją elektryczną. Często używane w firmach czy dużych gospodarstwach.
Inwertery hybrydowe
To nowoczesne rozwiązanie, które łączy funkcje klasycznego inwertera z możliwością współpracy z magazynem energii. Dzięki temu możesz gromadzić nadwyżki prądu i korzystać z nich, gdy nie świeci słońce.
Inwertery on-grid i off-grid
-
On-grid – współpracują z siecią energetyczną, oddają do niej nadwyżkę wytwarzanej energii.
-
Off-grid – działają niezależnie od sieci, idealne tam, gdzie nie ma dostępu do prądu z zakładu energetycznego.
Falowniki transformatorowe – czy jeszcze się opłacają?
W starszych instalacjach nadal można spotkać tzw. falowniki transformatorowe, które fizycznie oddzielały obwody prądu stałego i zmiennego. Dziś są one rzadziej stosowane – nowoczesne inwertery oferują znacznie wyższą wydajność, mniejszą wagę i lepsze zarządzanie energią.
Dodatkowe funkcje inwertera
Współczesne inwertery fotowoltaiczne potrafią dużo więcej niż tylko przekształcać prąd stały DC na prąd zmienny AC. W zależności od modelu i producenta, mogą oferować:
-
Zasilanie awaryjne – tzw. funkcja EPS (ang. Emergency Power Supply) pozwala na uruchomienie zasilania w razie przerwy w dostawie prądu.
-
Zdalny odczyt danych – przez Wi-Fi, Ethernet lub GSM możesz w każdej chwili sprawdzić pracę instalacji, produkcję i zużycie energii.
-
Kompatybilność z magazynem energii – umożliwia późniejszą rozbudowę systemu.
-
Połączenie z optymalizatorami mocy – poprawiając wydajność w przypadku zacienienia paneli.
-
Rozszerzone zarządzanie ładowaniem – przy współpracy z systemami ładowania aut elektrycznych.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze inwertera?
Wybierając inwerter do swojej instalacji fotowoltaicznej, zwróć uwagę na kilka kluczowych parametrów:
-
Moc inwertera – powinna być dopasowana do mocy instalacji fotowoltaicznej, ale z uwzględnieniem buforu.
-
Zakres temperatur pracy – ważne, jeśli montujesz falownik na zewnątrz.
-
Jego żywotność i gwarancja – standard to 5–10 lat, niektóre firmy oferują nawet 15–20 lat.
-
Cena – zależna od producenta, funkcji i rodzaju urządzenia.
-
Producent i dostępność serwisu – im bardziej znana marka (np. SMA, Fronius), tym większe zaufanie i dostępność części.
Inwerter to coś więcej niż tylko falownik
Jeśli zastanawiasz się, czego służy inwerter i jaką rolę pełni w domowej elektrowni słonecznej, odpowiedź jest prosta: to kluczowy element fotowoltaiki, który decyduje o wydajności, bezpieczeństwie i niezawodności całej instalacji. Niezależnie od tego, czy budujesz mikroinstalację w domu, czy dużą farmę PV – jeden inwerter może mieć bezpośredni wpływ na opłacalność inwestycji.
A więc – zanim zdecydujesz się na konkretne panele fotowoltaiczne czy montaż systemu, upewnij się, że rozumiesz jak działa inwerter, jakie ma funkcje i jak wybrać inwerter, który najlepiej spełni Twoje oczekiwania.
