Panele fotowoltaiczne stały się jednym z najpopularniejszych sposobów na produkcję własnej energii elektrycznej. Jednak zanim zdecydujemy się na montaż, warto wiedzieć, jakie są rodzaje paneli fotowoltaicznych, czym się różnią i które sprawdzą się najlepiej w Twojej sytuacji. W branży fotowoltaicznej wyróżnia się kilka podstawowych typów: panele monokrystaliczne, polikrystaliczne, cienkowarstwowe, amorficzne, a także bardziej nowoczesne panele perowskitowe, barwnikowe czy organiczne.
Panele monokrystaliczne – najwyższa wydajność
Panele monokrystaliczne to obecnie najczęściej wybierane rozwiązanie w Polsce. Powstają z pojedynczego kryształu krzemu, dzięki czemu ogniwa monokrystaliczne mają bardzo uporządkowaną strukturę. To przekłada się na ich sprawność – moduły monokrystaliczne osiągają sprawność sięgającą nawet 20–22%, co oznacza, że należą do paneli o największej wydajności.
Są szczególnie polecane na dachach budynków i przy ograniczonej powierzchni, gdzie liczy się każdy metr kwadratowy instalacji. Dodatkowym atutem jest dłuższa żywotność i odporność na uszkodzenia mechaniczne czy trudne warunki atmosferyczne. To sprawia, że panele krystaliczne typu mono są często wybierane przez inwestorów, którzy chcą postawić na najwyższą jakość i niezawodność.
Panele polikrystaliczne – sprawdzone i tańsze
Drugim popularnym typem są panele polikrystaliczne. W tym przypadku ogniwa polikrystaliczne powstają z wielu kryształów krzemu. Dzięki temu koszt ich produkcji jest niższy, co przekłada się na atrakcyjną cenę.
Choć panele fotowoltaiczne polikrystaliczne mają niższą sprawność niż monokrystaliczne (około 15–17%), nadal cieszą się dużą popularnością. To kompromis między ceną a wydajnością – dobre rozwiązanie dla osób, które mają większą powierzchnię dachu lub gruntu i mogą zainstalować więcej modułów.
Panele cienkowarstwowe – elastyczność i lekka konstrukcja
Panele cienkowarstwowe to zupełnie inna technologia. Wykorzystują ogniwa cienkowarstwowe produkowane z materiałów takich jak tellurki kadmu (CdTe) czy ogniwa CIGS (miedziowo–indowo–galowo–selenowe). Dzięki temu można je montować na nieregularnych powierzchniach, a nawet na elewacjach budynków.
Ich największą zaletą jest niska waga, elastyczność i estetyka – dlatego coraz częściej stosuje się je tam, gdzie tradycyjne panele byłyby trudne do zamontowania. Minusem jest jednak niższa sprawność (10–12%) i problem z ograniczonymi zasobami telluru, co wpływa na ich dostępność.
Panele amorficzne – z krzemu amorficznego
Kolejnym typem są panele amorficzne, wykonane z krzemu amorficznego. Ogniwa amorficzne są cieńsze i tańsze w produkcji niż tradycyjne ogniwa krystaliczne. Mogą pracować nawet przy słabszym nasłonecznieniu czy wysokich temperaturach, dlatego sprawdzają się np. jako uzupełnienie instalacji.
Niestety, ich wydajność jest najniższa ze wszystkich typów – zwykle 6–10%. Z tego powodu stosuje się je raczej w małych urządzeniach przenośnych (np. kalkulatorach, lampkach solarnych) niż w dużych instalacjach fotowoltaicznych.
Nowe rodzaje paneli słonecznych – perowskitowe, barwnikowe i organiczne
Rozwój technologii wprowadził na rynek także bardziej innowacyjne rodzaje paneli słonecznych:
-
Panele perowskitowe – oparte na perowskitach, które mogą osiągać wyższą sprawność niż tradycyjne panele i być montowane na lekkich podłożach, a nawet w oknach czy elewacjach. Wciąż są jednak w fazie rozwoju i badań.
-
Panele barwnikowe – naśladujące proces fotosyntezy. To ciekawy kierunek rozwoju, ale na razie mają niższą sprawność i ograniczone zastosowania.
-
Panele organiczne – lekkie i elastyczne, mogą znaleźć zastosowanie np. w zadaszeniach czy elementach architektury, choć ich trwałość jest mniejsza niż klasycznych paneli.
Rodzaje paneli a warunki pracy
Wybór odpowiedniego typu paneli zależy nie tylko od ceny i sprawności, ale też od miejsca montażu i planowanej instalacji fotowoltaicznej. Panele monokrystaliczne najlepiej radzą sobie przy silnym nasłonecznieniu i ograniczonej przestrzeni. Panele polikrystaliczne są dobrym wyborem, gdy masz większą powierzchnię dachu i chcesz zredukować koszty. Z kolei panele cienkowarstwowe czy amorficzne sprawdzą się w nietypowych miejscach i przy nieregularnych powierzchniach, choć trzeba liczyć się z niższą sprawnością.
Co wybrać?
Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów paneli fotowoltaicznych – od klasycznych paneli krystalicznych (mono i poli), przez cienkowarstwowe i amorficzne, aż po innowacyjne panele perowskitowe, barwnikowe i organiczne. Każdy typ ma swoje zalety i ograniczenia – różnią się ich wydajność, trwałość, sprawność w różnych warunkach atmosferycznych oraz odpornością na uszkodzenia mechaniczne.
Jeśli zależy Ci na najwyższej wydajności i dłuższej żywotności, najlepszym wyborem będą moduły monokrystaliczne. Jeżeli priorytetem jest cena – panele polikrystaliczne. A tam, gdzie potrzebne są lekkie i elastyczne panele słoneczne – sprawdzą się cienkowarstwowe lub amorficzne.
Świadomy wybór odpowiedniego rozwiązania pozwala maksymalnie wykorzystać energię słoneczną i cieszyć się niezawodną pracą instalacji fotowoltaicznej przez wiele lat.
